İLLÜZYON TİPLERİ

İllüzyonlar şekil, büyüklük, hareket veya renkte distorsiyonlar şeklinde ortaya çıkar. Hecaen görsel algısal anormalliği olan 83 hastayı incelemiş ve bunların 71’inin dört kategoriden birine girdiğini saptamıştır:

ü  Görüntünün deformasyonu

ü  Şeklin değişmesi

ü  Hareket illüzyonu

ü  Bunların karışımı şeklinde olabilir.

Hareket illüzyonları posterior temporal bölgeye ait lezyonlarda ve nöbetlerde, polyopi oksipital lezyonlarda, palinopsi hem posterior paryetal ve hem de oksipital lezyonlarda sıktır.

Dismetropsi, mikropsi veya makropsi seklinde boyutla ilgili illüzyonlara sık rastlanır. Nesneler gerçekte olduklarında küçük veya büyük algılanırlar. Retina patolojileri, migren, korteks lezyonları, anksiyete bozukluğu, halüsinojen ajanlar ve nöbetler sonucu ortaya çıkabilir. Mikropsi Lilliputhian Sight olarak da adlandırılmaktadır. Sağ iskemik prestriate korteks hasarı olan bir hastada sol komonim hemianopsi ve kalıcı mikropsi bildirilmiştir. Bu olgu nedeniyle prestriat korteksin şekil ve boyut algısı ile ilişkili olduğu ileri sürülmüştür (Norton ve Corbett).

Metamorfopsi, nesnelerin deforme algılanmasıdır. En sık retinal sebeplerle metamorfopsi ortaya çıkar, ancak temporooksipital lezyonlarda veya nöbetlerde de görülebilir.

Prosopometamorfopsi, yüzlerin metamorfopsisi olarak bilinir. Prosopometamorphopsia terimi  1953’de İngiliz nörolog Macdonald Critchley (1900-1997) tarafından tanımlanmıştır. İnsan yüzleri veya başka vücut parçalarının görünümü bozuk algılanır. Superior temporal sulcus ve/veya sağ fusiform gyrus gibi görsel asosiasyon alanları patolojisi ile ilişkili olabilir. Migren veya epilepside, halüsinojen ajanlar ile olabilir. Uzun süren tiplerinde yapısal lezyonlar düşünülmelidir.

Diskromotopsi kazanılmış renk körlüğü olarak tanımlanabilir, retinal ve optik sinir lezyonlarına bağlıdır. Bazı serebral lezyonlarda hemianopik veya global diskromotopsi olabilir.

Teliopsi veya teleopsi nesneleri uzaklaşıyor gibi görmedir.

Pelopsi, nesneleri yakınlaşıyor gibi algılamaya denir. Migren ve epilepsiye bağlı ortaya çıkabilir.

Görsel vibrasyon, ardarda gelen parlak renkler arasını karıştırma, orada olmayan lekeler, çizgiler görme veya çizgiler hareket ediyor titreşiyor gibi görme şeklinde tanımlanmaktadır.

Akinetopsi, diskinetopsi, hareket algılamasında bozukluktur. Serebral akinetopsiye görsel hareket körlüğü denir. Oksipitotemporal harekete ilişkin görsel alanların bilateral lezyonlarında ve LSD, meskalin gibi maddelerin kullanımında geçici olarak ortaya çıkabilir.

Görsel kar, Görsel karıncalanma (visual snow), bütün görme alanlarını tutan, migren aurası olmayan bir semptomdur. Nereye bakılırsa durmaksızın noktalar görülür, bunlar televizyondaki karıncalanma gibidir. Sürekli devam eden bir şeydir ve hiç durmaz, ayrıca karanlık ortamlarda daha kötüdür. Bu kişiler çok net gördükleri halde üstünde hareket eden noktalar katmanı da görür. Pozitif persistan görsel bozukluklar arasında sayılır. Siyah beyaz noktalar şeklindedir, hastalar bu noktaların hareketli olduğunu, hızla renk değiştirdiğini tarif ederler. Hastaların pekçoğunda palinopsi, entoptik fenomen, fotofobi ve gece görmesinde bozulma eşlik eder.  Işığa hassasiyet sıktır. 57 hastada yapılan bir çalışmada %33 haşağrısı ile başladığı, %10 görsel aura gibi bildirilmiştir. Ancak tipik aura özellikleri taşımaz. Dikkat dağınıklığına sebep olabilir.

Afterimage -ardıl görüntü olarak tercüme edilebilir, retinal aşırı uyarılma ile ilgilidir. Nesnenin ortadan kalktıktan sonra renk görüntüsünün devam etmesidir. Negatif ve pozitif olarak iki tiptir. Renkler orijinal görüntüdeki gibi kalırsa pozitif ardıl görüntü denir, oluşum mekanizması iyi bilinmemektedir. Negatif ardıl imajda görüntü negatif fotoğraf gibi farklı renklerdedir. Retinadaki koni hücrelerinin renkli uyarım ile aşırı uyarılması ve duyarlılığını kaybetmesi ile ilgili olduğu kabul edilmiştir. Normalde göz küçük mikro hareketler ile aşırı uyarılmayı önler ve uyum sağlar. Ancak çok büyük renkli imaj varsa uyum sağlanamaz ve ardıl görüntü ortaya çıkar. Rod hücreleri de beraberinde etkilenebilir.