Bileşikgiller
familyasından kendiliğinden yetişen ince, beyaz, ipeğimsi kıllarla kaplı, gri
yeşil yapraklı, güzel kokulu, çalı tip çok yıllık bitkidir. Bahar ve yazın
salkımlar halinde küçük sarı çiçekler açar. Pelinotu, acı pelin acı yavşan gibi
isimler kullanılır. Yaprağı yabani kekiğe benzer acı ve buruk tatlıdır. Çay
gibi damlatılıp içilmektedir. Parazit düşürücü, adet söktürücü, safrakesesi
sancısı, iştah kesici amaçla geleneksel tıpta kullanılmaktadır. Ayrıca wormwood
yağı koku verici ajan olarak kullanılmaktadır. Aromatik yağı Thujone ve
isothujone maddeleri içermektedir. Çin ve Vietnam’da bazı kanser türlerinde
kullanılmakta ve yararlı olduğu ileri sürülmektedir. Diyare, öfori, mani,
paranoya, psikoz gibi psikiyatrik belirtiler, vertigo, tremor yapabilir. Yüksek
dozlarda görsel halüsinasyonlar, deliryum komaya yol açabilir. Eskiden vermut
ve absinthe gibi bazı acı tat vermek için kullanılırmış. Absinthe veya absenta
likörü ile birkaç vakada kalıcı beyin hasarı ve ölüm olması nedeniyle 1908’den
sonra yasaklanmıştır. Absenta alkol oranı yüksek, parlak yeşil renkli aromatik
bir likördür. Bu içki pek çok ülkede üretimi ve satışı yasaktır. Çek
Cumhuriyetinde halen yasal olarak üretilen bu içkinin alkol oranı düşürülmüş ve
Thujone maddesi oranı onda bire indirilmiştir. Ancak yerel yapım, %70 civarı
alkol ve yüksek pelinotu içeren tipleri bulunabilmektedir. Rengi nedeniyle
yeşil cin-yeşil peri adıyla tanıtılmaktadır. Thujone yüksek dozlarda beyinde
hasara yol açar, tetrahidrakannabiol ile benzer etkiye sahiptir. Thujone kronik
kullanımı absintizm yapar. Vermut ise üzüm şarabı ve çeşitli bitkilerle elde
edilen bir alkollü içeçektir. Almanca wormwood kelimesinden türediği sanılıyor.
19. Yüzyılda tıbbi amaçla sonraları kokteyl karışımlarında kullanılan vermut
tatlı ve kuru olmak üzere iki tiptir. Yapımında tarçın, papatya, zencefil vs.
bitkilerin yanı sıra pelinotu kullanılmıştır. Pelinotunun içkilerde kullanımı
yasaklandıktan bir süre için sonra tüketimi hızla azalmıştır. Bazı üreticiler
halen çok küçük miktarlarda kullanmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder