GÖZ HASTALIKLARINA BAĞLI GÖRSEL HALÜSİNASYONLAR

Görme yollarının lezyonları genellikle görme alanı defisitleri, skotomlar, görme keskinliğinde azalma, renk körlüğü ve körlük gibi defisitler yani negatif görsel fenomen yapar. Bazen de pozitif görsel fenomen olarak adlandırılan illüzyon ve halüsinasyonlara sebep olur. 

Entoptik fenomenleri bunlardan ayırmak gerekir. Entoptik fenomen (bazen yanlış olarak entopik de denir) gözün kendisinden kaynaklanan olaylardır. Bunlar okuler media, retinal damarlar veya gözküresinin basıncından kaynaklanabilirler. Helmholtz uygun aydınlatma ile gözün içindeki bazı objelerin kişinin kendisi ve bazen de gözlemci tarafından görülebilmesini entoptik fenomen olarak tanımlanmakta ve bu olayın illüzyonlardan farklı bir algılama olduğu belirtmektedir. Çeşitli entoptik fenomenler vardır. Işıkların etrafındaki halolar entoptik fenomen örneğidir. Bunlar fizyolojik olabileceği gibi korneal ödem gibi patolojik sebeplerle de olabilir. Mavi alan entoptik fenomen, retina kapillerlerindeki beyaz küre hücrelerinin görülmesidir, eritrositler görülmez, normal fonksiyondur. Floater (sinek uçuşması) bir başka entoptik fenomendir. Göz önünde özellikle parlak ışık, beyaz bir yüzey ya da şeffaf ipliksi hücre kalıntıları şeklindedir. Purkinje görüntüleri, gözün parlak yüzeylerinde yansıyan ışık kaynağının meydana getirdiği şekillerdir.

Retina hastalıkları

Göz de yaşlanma, sistemik hastalıklar veya genetik yatkınlığın çevresel faktörlerle tetiklendiği retina hastalıkları ileri yaşlarda sıktır. Diyabetik retinopati, vitreous dejenerasyonu, lattice dejenerasyon, göz küresinin büyümesine bağlı retina incelmesi, retina dekolmanı, makula dejenerasyonu, sarı nokta hastalığı bunlar arasında sayılabilir. Retina hastalıkları gözün ışığı algılayan organ olması nedeniyle kendini ışık belirtileri ile gösterir. Retinada traksiyon, iritasyon, yaralanma ve hastalıklar retinal fotoseseptörleri uyarabilir. Çeşitli ışık parlamaları, şimşek çakmaları, ipliksi şeffaf cisimler vb. retinayı etkisi altına almış hastalıkların belirtisidir. Küçük elektriksel sinek uçuşmaları yine bu hastalıkların belirtisi olabilir. Genelde parlak siyah, düzensiz, nokta şeklinde görülen değişik ebatlı parlamalar, şimşek çakmaları şeklinde aniden gelişen parlamalar ciddi risk faktörleridir. Bunlar kompleks değildir, içgörü vardır. Işık halüsinasyonlarının hareketi sıktır. Flaşlar, fırıldaklar, parlamalar, şimsek çakması veya dönen arklar şeklinde olabilen fosfenler basit halüsinasyonlardandır.

Vitreous dejenerasyonuna bağlı gelişen rahatsızlıklar da benzeri belirtilere sebep olabilir ve bu belirtilerin yanında bu şeffaf hücre kalıntıları retina yüzeyine çarptığında ve retinayı çektiğinde aniden gelişen ışık çakmaları, siyah parlak ışıklar görülebilir. Bu şeffaf iplikçikler vitre sıvısı içindeki kollajenik yapılardır ve ilaçla tedavi edilemezler. Ancak bu ipliksi yapılar çoğaldıkça, retina üzerinde yaptıkları çekintileri arttıkça ve arka vitreus dekolmanı riski mevcutsa vitrektomi ameliyatı ile temizlenir. Vitreus bütün bir yapıdır ve tüm retina yüzeyini kaplamaktadır. Kimi vakalarda retina yüzeyinden zararsız bir şekilde ayrılır. Posterior vitre dekolmanı en sık retinal halüsinasyon yapar. 69 yaşın üştünde hastaların %60‘ında görülür. Genellikle monokulerdir ama kanserle ilişkili retinopati gibi bazı durumlarda binokuler olabilir. Görme alanının her yerinde olabilir. Retinal traksiyonda valsalva manevrası ile tetiklenir. Saniyeler sürer sıklığı değişkendir. Bazı hastalarda parlama ve solma şeklinde multipl kısa halüsinasyonlar gün boyu olabilir veya günde bir iki kere olabilir. Daha sık ve veya persistan hallusinasyonlar zonal okkult outer retinopati (AZOOR) kanser ilişkili retinopatilerde olabilir. PVD de sadece birkaç kere olur. Eğer skotom görme kaybı ile giden tipte olursa basit halüsinasyonlardan sonra retinal hasarın kalıcı olabileceğini gösterir, derhal tedavi edilmelidir. Görme kaybına ilaveten retinal yaralanma semptomları gölgeler görme, bozuk, çarpık veya bulanık görmeyi de içine alabilir.

Retinal orjinli bütün halüsinasyonlar acil oftalmolojik değerlendirme gerektirir. Retina muayenesi normal fakat diğer belirti semptomlar retinal hastalığı gösteriyorsa okult retinal hastalıklar kanserla ilişkili retinoopati ve AZOOR tipleri sorumlu olabilir. Görme alanı elektroretinogram ve retinal proteinlere karşı antikorlar yararlı olabilir. Paraneoplastiktir. İlerleyince optik solukluk olur. Kanser ile ilişkili retinopati

Ø  Fotosensitivite

Ø  Görme alanında ring skotom

Ø  Retinal arterlerin çapının incelmesi ile karakteristiktir.

Optik nörit parlak, geçici ışık parlamaları özellikle gözleri horizontal olarak hareket ettirince olur. bu özellikle karanlıkta veya hata gözlerini kapatınca olur. Optik nörit, optik sinir tumorleri veya arterit forme olmayan veya yarı forme sesle tetiklenen halusinasyon üretebilir.