Görsel halüsinasyonlar basit
ve kompleks olmak üzere iki gruba ayrılır.
Basit halüsinasyonlar,
elementer ve forme olmayan-anforme halüsinasyonlar da denir. Geometrik şekiller, desenler, çizgiler,
ışıklar şeklinde olabilir. Bazılarında derinlik, renk, hareket, doku
içerebilirler. Alman asıllı psikolog ve filozof olan Heinrich Klüver
(1897-1979) tarafından bunlar dört gruba ayrılmıştır. Pek çok kere iki gözle ve
bakılan heryerde görülür. Klüver şekilleri olarak bilinir:
.
I)Tüneller
ve huni biçiminde şekiller
.
II)Spiraller
.
III)Petekler
ve üçgenler gibi devamlı şekiller
.
IV)Örümcek
ağı şekilleri
Dendropsia
ve tesselopsia bu geometrik basit halüsinasyonların
devamlı şeklidir. Yunanca dendron=ağaç ve opsis=görmek kelimelerinden gelir, 1999’da
İngiliz Nörobilimci Dominic H. ffytche and Robert J. Howard tarafından
kullanılmıştır. Dendropsia ağaç, dallar veya yol haritaları gibi dallanarak
devam eden şekillerdir.
Tesselopsia
ise mosaik oluşturan fayans gibi tuğla, üçgen, hekzagonal veya ızgara gibi
devam eden şekilleri için kullanılır. Migren, epilepside aura döneminde,
Charles Bonnet Sendromunda ve LSD, meskalin kullanımında ortaya çıkabilir. Aynı
yazarlar tarafından tanımlanmıştır.
Fotopsi, hafif titreşen
ışık parlamaları şeklinde görülen şekilsiz basit görsel halüsinasyonlardır.
Fotome, retinanın fosforesansı, sintillasyon gibi isimlerle de bilinir. Forme
olmayani geometrik şekille veya fosfenler şeklinde olabilirler. Sarı-kırmızı
halolu, yeşil-mavi halolu, kırmızı, mavi ve gri olabilirler. Fotopsiler retina
hastalıklarında, retina dekolmanında sık
olduğu için retina değerlendirilmeli, elektroretinografi gerekli kabul
edilmektedir. Retinitis pigmentosada titreyen, hızlı çakan geniş alanda ışıklar
veya yavaş hareketli lekeler şeklinde olabilir.
Fosfenler
ise daha yoğun ve daha kısa sürelidir. Spiraller, yıldızlar, çember, tekerlek,
tünel, çeşitli çizgiler, şekiller, zigzaglar, bal peteği veya örümcek ağı
şeklinde olabilirler. Migren aurası, asefaljik migren, oksipital epilepsi, ateşi
yorgunluk, duysal deprivasyon, açlık, susuzluk, görsel sistemin elektriksel
veya manyetik uyarımı, migren, trans durumlarında ve halüsinojen ajanlarla
görülebilir.
.
Basınç
fosfenleri-Göz kapağı kapalı iken göz küresine basınç
yapıldığında ortaya çıkar
.
Flikker
fosfenler-Işığın stroboskopik akımları ile çıkar
.
Kinetik
fosfenler-Başa fiziksel darbe alınması ile yıldızlar şeklinde
ışıklar görme.
Teichopsi,
zig zag biçiminde fosfenlere Fortification
Spectra veya teichopsi denir.
Ortaçağdaki kalelere benzemesi nedeniyle bu isim verilmiştir. Basit ışık çakmaları
şeklinde olan fotopsiden veya sintilasyon denen titreşen ışıklardan daha
komplekstir. Oksipital kortekste iskemi ile ortaya çıktığı sanılıyor.
Gölge
şeklinde halüsinasyon genellikle hızla geçen canlı veya gölge şeklindedir,
basit halüsinasyonlar içinde kabul edilir.
Blank halüsinasyon
1961’de Stern tarafından adlandırılan havada yüzer gibi olma hissi ile giden
halüsinasyon sürecidir.
